شرکت NVIDIA موفق شده است سال ۲۰۲۵ را با عملکردی استثنایی آغاز کند و سهم خیره‌کننده ۹۲ درصدی از بازار کارت‌های گرافیک AIB (Add-In-Board) را به دست آورد. این رقم نشان‌دهنده تسلط کاملاً غیرقابل انکار این غول فناوری بر صنعت کارت‌های گرافیک است. در مقابل، رقبای اصلی NVIDIA شامل AMD و Intel به طرز چشمگیری به سهم‌های تک‌رقمی سقوط کرده‌اند که این وضعیت نمایانگر شکاف عمیق میان رهبر بازار و سایر بازیگران است. با ما در آی‌تی پرس همراه باشید.
تحلیل جامع داده‌های آماری
بر اساس جدیدترین گزارش منتشر شده توسط موسسه معتبر تحقیقاتی جان پدی (Jon Peddie Research)، که به عنوان یکی از منابع موثق آمار بازار رایانه‌های شخصی شناخته می‌شود، آمار سه‌ماهه اول ۲۰۲۵ تصویر روشنی از وضعیت فعلی صنعت ارائه می‌دهد. این گزارش نشان می‌دهد که بازار AIB در این دوره به حجم قابل توجه ۹.۲ میلیون واحد رسیده است، در حالی که محموله‌های پردازنده‌های دسکتاپ روند نزولی را تجربه کرده و به ۱۷.۸ میلیون واحد کاهش یافته است.
از منظر آینده‌نگری، موسسه JPR پیش‌بینی کرده که بازار AIB در دوره چهارساله ۲۰۲۴ تا ۲۰۲۸ با نرخ رشد سالانه مرکب منفی ۱۰.۳ درصدی مواجه خواهد شد. با این حال، انتظار می‌رود که تا پایان این دوره پیش‌بینی، پایگاه نصب شده به رقم قابل توجه ۱۳۰ میلیون واحد برسد. نکته قابل توجه این است که طی پنج سال آینده، بیش از هشت‌دهم رایانه‌های دسکتاپ (دقیقاً ۸۶ درصد) مجهز به یک کارت AIB یا کارت گرافیک اختصاصی خواهند بود که این موضوع اهمیت روزافزون پردازش گرافیکی در محاسبات مدرن را نشان می‌دهد.
تحولات چشمگیر در سهم‌بندی بازار
رشد استثنایی NVIDIA
تحلیل دقیق‌تر سهم بازار AIB نشان می‌دهد که NVIDIA توانسته در سه‌ماهه اول ۲۰۲۵ رشد قابل توجه ۸.۵ درصدی را تجربه کند. این رشد چشمگیر برای شرکتی که پیش‌تر سهم بازارش به ۸۴ درصد کاهش یافته بود، نمایانگر بازگشت قدرتمند و استراتژی موفق آن در بازار است. این جهش قابل توجه نه تنها موقعیت رهبری NVIDIA را تحکیم بخشیده، بلکه فاصله آن با رقبا را به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش داده است.
عقب‌نشینی رقبا
در مقابل، AMD که زمانی به عنوان رقیب جدی NVIDIA محسوب می‌شد، با کاهش ۷.۳ درصدی سهم بازار مواجه شده و اکنون تنها ۸ درصد از بازار را در اختیار دارد. این کاهش نشان‌دهنده چالش‌های جدی این شرکت در حفظ موقعیت خود در برابر حملات بازاریابی و نوآوری‌های فناورانه NVIDIA است.
وضعیت Intel حتی نگران‌کننده‌تر است، زیرا این شرکت با کاهش ۱.۲ درصدی، سهم بازار خود را به طور کامل از دست داده و به صفر درصد رسیده است. این وضعیت نمایانگر شکست استراتژی ورود Intel به بازار کارت‌های گرافیک اختصاصی است.
استراتژی‌های محصولاتی و تأثیر آن‌ها بر بازار
تهاجم محصولاتی NVIDIA
طی سه‌ماهه اول ۲۰۲۵، NVIDIA با معرفی بیشترین تعداد محصولات جدید، به‌ویژه به عنوان بخشی از سری پرطرفدار RTX 50، نشان داد که همچنان در خط مقدم نوآوری قرار دارد. این سری که حاوی آخرین فناوری‌های پردازش گرافیکی است، توانسته توجه گسترده‌ای از سوی مصرف‌کنندگان و متخصصان صنعت به خود جلب کند.
پاسخ تأخیری AMD
AMD در تلاش برای حفظ حضور خود در بازار، در اواخر سه‌ماهه اول خط تولید RDNA 4 خود را معرفی کرد. با این حال، این معرفی تأخیری نتوانسته تأثیر قابل توجهی بر موقعیت بازار این شرکت داشته باشد و AMD همچنان با چالش‌های جدی در جذب سهم بازار مواجه است.
ناکامی Battlemage Intel
Intel که کارت‌های گرافیک سری Battlemage B را در سه‌ماهه چهارم ۲۰۲۴ به بازار عرضه کرده بود، علی‌رغم هدف‌گیری بخش میان‌رده و پرطرفدار بازار، نتوانسته موفقیت چشمگیری کسب کند. این شکست می‌تواند به دو دلیل اصلی نسبت داده شود: اول آن‌که محصولات Intel از لحاظ فناوری و عملکرد نتوانسته‌اند انتظارات مصرف‌کنندگان را برآورده کنند، و دوم این‌که حجم تولید و توزیع این محصولات به اندازه کافی گسترده نبوده تا تأثیر معناداری بر آمار بازار داشته باشد.
تحلیل بازار پردازنده‌های دسکتاپ
بازار پردازنده‌های دسکتاپ نیز دستخوش تغییرات قابل توجهی شده است. این بخش از صنعت با کاهش ۱۴.۵ درصدی نسبت به سال قبل و کاهش ۲۰.۶ درصدی نسبت به فصل قبل مواجه شده که نشان‌دهنده روند نزولی مصرف رایانه‌های دسکتاپ است. این وضعیت می‌تواند تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله رشد محبوبیت دستگاه‌های قابل حمل، تغییر الگوهای مصرف، و تأثیرات اقتصادی کلی باشد.
با این حال، نکته جالب توجه این است که در حالی که معمولاً سه‌ماهه اول سال از نظر فروش ثابت است و میانگین ده‌ساله آن تنها ۰.۶ درصد رشد نشان می‌دهد، سه‌ماهه اول ۲۰۲۵ با رشد چشمگیر ۸.۴ درصدی همراه بوده است. این رشد غیرمنتظره می‌تواند نشان‌دهنده احیای علاقه به رایانه‌های دسکتاپ یا تأثیر عوامل خاص بازار باشد.
نمای کلی بازار GPU رایانه‌های شخصی
کاهش کلی بازار
بررسی گسترده‌تر بازار که شامل GPU های یکپارچه (iGPU) نیز می‌شود، نشان می‌دهد که این بخش با کاهش ۱۲ درصدی نسبت به فصل قبل مواجه شده است. کل بازار GPU رایانه‌های شخصی به حجم ۶۸.۸ میلیون واحد رسیده در حالی که فروش پردازنده‌ها به ۶۱.۹ میلیون واحد کاهش یافته است. این آمار نشان‌دهنده تغییرات ساختاری در صنعت و تأثیر عوامل مختلف اقتصادی و فناورانه بر الگوهای مصرف است.
چشم‌انداز آینده
پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که تا سال ۲۰۲۸، پایگاه نصب شده GPU رایانه‌های شخصی به رقم قابل توجه ۲.۸ میلیارد واحد خواهد رسید. همزمان، کارت‌های گرافیک اختصاصی (dGPU) انتظار می‌رود نرخ نفوذ بازار ۱۵ درصدی را به دست آورند که این موضوع اهمیت روزافزون پردازش گرافیکی پیشرفته را در محاسبات روزمره نشان می‌دهد.
تحلیل بخش‌بندی دقیق بازار
تفاوت عملکرد پلتفرم‌های مختلف
تجزیه و تحلیل دقیق‌تر نشان می‌دهد که بخش گرافیک دسکتاپ با کاهش ۱۶ درصدی شدیدتر از بخش لپ‌تاپ (کاهش ۱۰ درصدی) تأثیر پذیرفته است. این تفاوت می‌تواند نشان‌دهنده تغییر الگوهای مصرف به سمت دستگاه‌های قابل حمل باشد.
تغییرات سهم شرکت‌ها در کل بازار
از منظر کلی بازار، AMD با کاهش ۱.۶ درصدی سهم خود مواجه شده، Intel نیز ۲.۱ درصد از سهم خود را از دست داده، در حالی که NVIDIA توانسته ۳.۶ درصد به سهم خود اضافه کند. این آمار نشان‌دهنده جابه‌جایی قدرت در صنعت به نفع NVIDIA است.
رشد بخش مراکز داده
یکی از نکات بسیار مهم و جالب توجه که موسسه JPR به آن اشاره کرده، رشد ۹.۶ درصدی GPU های مراکز داده است. این رشد عمدتاً تحت تأثیر انقلاب هوش مصنوعی و نیاز روزافزون به پردازش‌های پیچیده در این حوزه قرار دارد. این بخش به عنوان یکی از محرک‌های اصلی رشد NVIDIA در سال‌های اخیر محسوب می‌شود.
توزیع بازار پردازنده‌ها
در بخش پردازنده‌ها، تقسیم‌بندی بازار نشان می‌دهد که پردازنده‌های دسکتاپ ۲۹ درصد و پردازنده‌های لپ‌تاپ ۷۱ درصد از کل بازار را تشکیل می‌دهند. این آمار نمایانگر غلبه قابل توجه بخش لپ‌تاپ بر دسکتاپ است.
تحلیل عمیق نظرسنجی سخت‌افزار Steam
اهمیت داده‌های Steam
نظرسنجی سخت‌افزار Steam به عنوان یکی از معتبرترین منابع اطلاعاتی درباره ترجیحات گیمرها و وضعیت واقعی بازار بازی محسوب می‌شود. این پلتفرم با میلیون‌ها کاربر فعال، تصویر دقیقی از الگوهای مصرف در جامعه بازیکنان ارائه می‌دهد.
تداوم محبوبیت نسل‌های قبلی
تا می ۲۰۲۵، کارت‌های گرافیک GeForce RTX 3060 و سری RTX 4060 همچنان در صدر محبوبیت گیمرهای Steam قرار دارند. این وضعیت نشان‌دهنده چندین نکته مهم است: اول آن‌که کاربران معمولاً چند سال از کارت گرافیک خود استفاده می‌کنند قبل از ارتقا، دوم این‌که قیمت همچنان عامل تعیین‌کننده‌ای در انتخاب محصول است، و سوم آن‌که این نسل‌ها همچنان قابلیت اجرای اکثر بازی‌های مدرن را دارند.
ورود تدریجی نسل جدید
RTX 5060 Ti که در می ماه در پایگاه داده Steam ظاهر شده، اکنون تنها ۰.۲۱ درصد سهم دارد که در مقایسه با ۴.۴۴ درصد مدل 4060 و ۴.۷۳ درصد مدل 3060 بسیار ناچیز است. این آمار طبیعی است و نشان‌دهنده الگوی معمول پذیرش تدریجی محصولات جدید در بازار. تجربه نشان می‌دهد که چندین فصل زمان نیاز است تا محصولات جدید بتوانند جایگاه قابل توجهی در فهرست ده محصول برتر کسب کنند.
رقابت شدید در بازار پردازنده
پیشروی تدریجی AMD
در حوزه پردازنده‌ها، شاهد تغییر تدریجی اما پایدار موازنه قدرت هستیم. AMD با استراتژی هوشمندانه و محصولات رقابتی، توانسته به تدریج از سهم Intel بکاهد و اکنون ۴۰.۳۱ درصد از بازار را در اختیار دارد، در مقابل ۵۹.۶۹ درصد Intel. این تغییر نسبت به چند سال پیش که Intel حدود ۶۵-۷۰ درصد بازار را کنترل می‌کرد، قابل توجه است.
موفقیت خانواده Ryzen
محصولات Ryzen شرکت AMD با ارائه ترکیب مناسبی از عملکرد، قیمت و کارایی انرژی، توانسته‌اند فشار قابل توجهی بر خط تولید Intel وارد کنند. این موفقیت نتیجه سال‌ها سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه و بازنگری کامل معماری پردازنده‌ها بوده است.
چالش‌های Intel
شکست‌های اخیر Intel، به‌ویژه در مورد نسل Arrow Lake-S “Core Ultra 200S”، وضعیت این شرکت را دشوارتر کرده است. این محصولات که قرار بود پاسخی قدرتمند به Ryzenهای AMD باشند، نتوانسته‌اند انتظارات بازار را برآورده کنند و در نتیجه AMD فرصت بیشتری برای تحکیم موقعیت خود پیدا کرده است.
تحول در ترجیحات هسته‌ای
ظهور پیکربندی‌های میانی
یکی از تغییرات قابل توجه در بازار، تغییر ترجیحات کاربران از نظر تعداد هسته پردازنده است. پردازنده‌های ۶ و ۸ هسته‌ای به عنوان انتخاب محبوب جدید مطرح شده‌اند و به ترتیب ۳۰.۶۷ درصد و ۲۴.۰۱ درصد از بازار را در اختیار دارند. این تغییر نشان‌دهنده تعادل مناسب میان عملکرد و قیمت در این دسته محصولات است.
تداوم حضور محصولات مقرون‌به‌صرفه
پردازنده‌های چهار هسته‌ای با وجود قدیمی شدن نسبی، همچنان ۱۵.۵۱ درصد سهم بازار را حفظ کرده‌اند. این وضعیت عمدتاً ناشی از تمایل گیمرهای مبتدی یا کاربران با بودجه محدود به خرید پردازنده‌های دست دوم یا مدل‌های قدیمی‌تر است که همچنان قابلیت اجرای بسیاری از بازی‌ها و نرم‌افزارها را دارند.
رشد بخش پردازنده‌های قدرتمند
نکته جالب توجه، رشد سهم پردازنده‌های با تعداد هسته بالا شامل ۱۰، ۱۲، ۱۶ و حتی ۲۴ هسته در پلتفرم Steam است. این روند نشان‌دهنده علاقه روزافزون کاربران به عملکرد بالاتر و آمادگی آن‌ها برای سرمایه‌گذاری در سخت‌افزارهای قدرتمندتر است. همچنین این موضوع تحت تأثیر نیازهای جدید بازی‌ها و نرم‌افزارهای مدرن قرار دارد که از قابلیت‌های چندهسته‌ای بهتر استفاده می‌کنند.
نتیجه‌گیری و چشم‌انداز آینده
بررسی جامع داده‌های ارائه شده نشان می‌دهد که صنعت کارت‌های گرافیک و پردازنده‌ها در حال تجربه تحولات عمیق و ساختاری است. تسلط قاطع NVIDIA بر بازار کارت‌های گرافیک، رقابت فزاینده AMD با Intel در بخش پردازنده‌ها، و تغییر الگوهای مصرف کاربران، همگی نشان‌دهنده دوران گذار در این صنعت هستند. این تغییرات نه تنها بر تولیدکنندگان تأثیر می‌گذارند، بلکه مصرف‌کنندگان نیز باید انتظارات و استراتژی‌های خرید خود را با این واقعیت‌های جدید تطبیق دهند.
